Türk Dili ve Edebiyatı bölümü hem geçmiş dönemlerdeki hem de günümüzdeki durumu açısından Türk dilini ve Türk edebiyatını ele alır ve tanıtır. Türk dilinin yapısı, gelişmesi ve diğer dillerle olan bağlantısını inceler. Bölümün iki temel amacı vardır: Birincisi, sahasında temel eğitim almış uzmanlar yetiştirmek ve onları lisansüstü eğitim için hazırlamak; ikincisi öğrencileri Türk dünyasının bütününde öteki Türk lehçeleri ve edebiyatları ile karşılaştırmalı araştırmalar yapabilecek seviyede hazırlamaktır. Türk Dili ve Edebiyatı anabilim dalında eski Türk edebiyatı, yeni Türk edebiyatı ve halk edebiyatı üzerine dersler verilir. Bu bölümü bitiren öğrencilere Türkolog unvanı verilir. TC Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi 2007 Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'na göre Türkiye'de lisans eğitimi veren sivil 108 yükseköğretim kurumu vardır. Bunlardan 58'inde Türk Dili ve Edebiyatı bölümü bulunur. Bir anlamda her iki üniversiteden birinde bu bölüm bulunur.