Kaşgarlı Mahmut ve Divânü Lûgati’t-Türk (Ortalama okuma süresi 2 dakika, 13 saniye.)
3 yıl önce eklendi. // Toplam okunma: 402
- XI. yüzyılın ilk yarısında Karahanlı şehirlerinden Kaşgar’da dünyaya gelen Kaşgarlı Mahmut kendisini ve yetiştiği ortamı şu sözlerle anlatır:
- “Kendim Türklerin en düzgün konuşanlarından, en açık anlatanlarından, en doğru anlayanlarından, soy ve sopça en ileri bulunanlarından, en iyi kargı kullanan savaşçılarından olarak Türklerin hemen bütün beldelerini, çöllerini boydan boya dolaştım. Türk’ün, Türkmen’in, Oğuz’un, Çiğil’in, Yağma’nın, Kırgız’ın dillerini, kafiyelerini öğrenip faydalandım. O kadar ki her Türk taifesinin dilini en iyi şekilde öğrenmiş oldum.
- Kaşgarlı Mahmut, Türk illerine yaptığı geziler sırasında öğrendiklerini “Divânü Lûgati’t-Türk” adını verdiği eserinde topladı. 1072 ile 1074 yılları arasında yazılan bu eser, Türkçenin ilk lügat (sözlük) ve dil bilgisi kitabıdır. Kaşgarlı Mahmut Divânü Lûgati’t-Türk’te 7.500’den fazla kelimeyi tanımlamış, bu kelimelerin nerelerde ve hangi anlamlarda kullanıldığını örnekleriyle göstermiştir.
- Kaşgarlı Mahmut, “Divânü Lûgati’t-Türk”te halk dilinden şiirlere, Türkçe deyimlere ve atasözlerine yer vermiş; Türklerin kullandıkları adları ve unvanları açıklamıştır. Böylece Türk kültürüne ait sözlü edebiyat ürünlerinin zamanımıza ulaşmasında çok önemli bir görevi yerine getirmiştir. Yazar okuyucuyu Türklerin günlük yaşamı, tarihi, edebiyatı ve gelenek görenekleri hakkında bilgilendirmiş; eserini bir Türk dünyası haritasıyla zenginleştirmiştir. Diğer yandan Türk toplumundaki mesleklerle ilgili açıklamalarda da bulunarak Türklerin en fazla çiftçilik, değirmencilik, demircilik, fırıncılık, kasaplık, ayakkabıcılık, dericilik, okçuluk, tüccarlık, dokumacılık gibi mesleklerle uğraştıklarını söylemiştir.
