Bir özelliğin yine aynı özellikten yararlanarak ölçülmesine doğrudan ölçme denir. Ölçülecek değişkenin (özelliğin) doğrudan doğruya gözlenip sayılabildiği ya da sıralanıp derecelenebildiği ölçme türüdür.
Örnek:
Bir cismin kütlesini başka bir kütle ile ölçmedir.
Kütlenin başka bir kütle ile ölçülmesi esasına dayanan, çift kefeli teraziyle (tahterevalli modeli) yani bir tarafa kütlesi ölçülmek istenen varlığı, diğer tarafa da kütle özelliği taşıyan başka bir cismin konulması yoluyla ölçülürse doğrudan ölçülmüş olur. Bu nedenle bir miktar elmanın ağırlığının kilogram, bir miktar portakal veya kütle özelliği olan herhangi bir cismin kütlesi ile karşılaştırılarak ölçülmesi doğrudan ölçmedir.
İnsanın boyunun metre, kulaç, karış veya uzunluk özelliği olan herhangi bir nesne ile karşılaştırılarak ölçülmesi.
Uzunluğun, iki nokta arasındaki mesafe olarak tanımlandığı; metre, kulaç veya karışın da uzunluk özelliği taşıyan araçlar olduğu düşünülürse bunlarla yapılan uzunluk ölçümleri doğrudan ölçmedir. Yani uzunluğu yine uzunluktan yararlanarak ölçme doğrudan ölçmedir.
- Elbisenin renginin, renk özelliği bulunan herhangi bir nesne ile örneğin ayakkabının rengi ile karşılaştırılarak ölçülmesi;
- Sınıf mevcudunun (sayısının) sayma yolu ile ölçülmesi. (Sayma işlemi)
- Öğrencileri boy sırasına koyma
- Suyu litreyle ölçme (hacmi hacim ile ölçmedir.)
- Bir basketbolcunun potaya attığı basket sayısını sayma
- Kronometre (süre, süre ile ölçülür.)
